In de afgelopen weken ben ik meerdere malen benaderd door mensen die met hun handen in het haar zitten. Terwijl Sinterklaas een gezellig feest hoort te zijn, is dat niet voor iedereen het geval. Thuis bepalen we zelf hoe we het feest invullen. Op het werk wordt dat voor ons bepaald.
“Hoe maak ik het onderwerp Zwarte Piet bespreekbaar op het werk” werd mij gevraagd. En om eerlijk te zijn weet ik dat niet. Maar daar is een oplossing voor: vraag het gewoon aan de mensen die pro-Zwarte Piet zijn. Zij weten immers zelf het beste hoe ze aangesproken willen worden.
Zwarte Piet = taboe
Zwarte Piet is een no go zone. Dit ondervond ik al snel. Bij het horen van de naam van onze “goede vrind” kan het twee kanten op gaan; je gesprekspartner klapt dicht, of je gesprekspartner gaat uit zijn plaat. Een oproep in een Facebook groep voor bloggers mondde uit in een discussie. En dat terwijl ik nog had aangegeven dat mijn vraag niet gaat over ‘waarom je voor of tegen bent’ maar over ‘hoe je het onderwerp bespreekbaar maakt’.
Nadat ik van deze koude kermis was thuisgekomen, verzamelde ik opnieuw de energie om het op een andere manier te proberen. Ik besloot mijn netwerk te raadplegen. Ik heb aardig wat contacten opgebouwd. Dit zijn grote namen in de communicatie wereld. Zij kunnen mij vast helpen bij mijn communicatie-vraagstuk. Komen mijn talloze bezoekjes aan Logeion-bijeenkomsten en andere communicatie-congressen eindelijk van pas. Helaas kreeg ik ook hier nul op rekest.
Eerlijk gezegd ben ik al lange tijd helemaal klaar met deze discussie. Mag ik er svp buiten blijven ;-)
Na een toelichting over de insteek van mijn blog, verwees hij me door naar een interne communicatie specialist, die ik de volgende ochtend al mocht bellen. De specialist gaf advies dat ik direct in mijn blog kon toepassen, maar hij drukte me vooral op het hart dat ik Zwarte Piet beter niet als onderwerp kan gebruiken. En als ik het dan toch wil benoemen, het liefst in één adem met andere delicate kwesties.
Zo eigenwijs als ik ben, heb ik dat natuurlijk niet gedaan. Wel heb ik dankzij een aantal bloggers uit de Facebook-groep, deze interne communicatie specialist en een collega tips over hoe je dit gevoelige onderwerp het beste ter sprak brengt.
Het gesprek aangaan
Persoonlijk, LIVE, face-to-face. Hoewel het aantrekkelijk is om je achter een digitale muur te verschuilen, werkt een persoonlijk gesprek nog altijd beter dan een e-mail of een brief. In een persoonlijk gesprek kan je toon horen, emotie zien en misschien zelfs voelen. We kennen allemaal de miscommunicaties die gepaard gaan met digitale correspondentie. Jij zegt het een en de ontvanger hoort heel wat anders. Maak een afspraak met je leidinggevende of werkgever en zorg dat je samen in één ruimte bent.
Vooral niet zeggen
Als je naar je directeur stapt om het hierover te hebben en je slaat hem om de oren met feiten, zal er zeer waarschijnlijk een discussie ontstaan over het interpreteren van feiten en andere moeilijke aanverwante zaken.
Dit is een gevalletje sociaal constructivisme, waarbij groepen – dan wel individuen – allen in hun eigen waarheid geloven. Zo ontstaat er een strijd over welke waarheid de werkelijke is. Jij gelooft iets, maar jouw leidinggevende heeft ook een eigen realiteit. Het heeft geen nut om jouw visie te beargumenteren. Erken dat dit onderwerp op verschillende manieren bekeken wordt en dat er verschillende denkbeelden zijn.
Vooral wel zeggen
Persoonlijk zou ik altijd luisteren naar iemand die met zijn of haar gevoel naar mij toe komt. Enerzijds omdat het iets zegt over de vertrouwensband die je ongemerkt met elkaar hebt opgebouwd, anderzijds omdat je naar het luisteren naar iemand die praat over zijn of haar gevoel heel veel kan leren.
Gooi je hart op tafel. Dit gesprek gaat over hoe jij je voelt. Als je het daarop houdt, kan je niet de mist ingaan. Hoe voel jij je als er een traditionele Zwarte Piet voor jouw neus staat? Hoe kwetst dit jou? Als je dat in woorden kan uiten, geef je de ander een kijkje in jouw belevingswereld. En pas als iemand de zaken vanuit jouw referentiekader kan zien, kan hij daar begrip voor opbrengen.
Mission accomplished, or not?
Volgens de pro-Zwarte Pieters is dit de meest effectieve manier om je werkgever zover te krijgen rekening te houden met jouw gevoelens. Helaas staat ‘de meest effectieve manier’ niet gelijk aan ‘gegarandeerd succes’. Je doet een verzoek en je moet afwachten of dat ingewilligd wordt.
Gelukkig heb je altijd nog de optie om niet aanwezig te zijn bij het Sinterklaasfeest. Moeilijker wordt het als er in de aanloop naar het feest al versiering wordt opgehangen. Zo word je dagelijks geconfronteerd met een beeld dat jou kwetst. Het enige wat ik dan kan adviseren is om jouw werkomgeving onder de loep te nemen.
Natuurlijk is elke organisatie anders. Wil je persoonlijk advies over hoe je dit gevoelige onderwerp op jouw werk aansnijdt? Stuur dan even een privébericht, of mail me chanellodik@gmail.com.
